Nghệ Thuật Ý Niệm – Conceptual Art | Lịch Sử Hình Thành, Phát Triển & Tác Phẩm Nổi Tiếng

Nghệ thuật ý niệm (Conceptual art) hay còn gọi là nghệ thuật khái niệm là nghệ thuật mà ý tưởng (hoặc khái niệm) được thể hiện đằng sau một tác phẩm nghệ thuật rất quan trọng, hơn cả đối tượng nghệ thuật hoàn chỉnh. Nó nổi lên như một phong trào nghệ thuật vào những năm 1960 và thuật ngữ này thường dùng để chỉ những nghệ thuật từ giữa những năm 1960 đến giữa những năm 1970.

Nghệ Thuật Ý Niệm | Lịch Sử Hình Thành & Phát Triển

Mặc dù thuật ngữ ‘nghệ thuật ý niệm’ đã được sử dụng vào đầu những năm 1960 (Henry Flynt của nhóm Fluxus đã mô tả các tác phẩm biểu diễn của ông là ‘nghệ thuật ý niệm’ vào năm 1961), nhưng phải đến cuối những năm sáu mươi, nghệ thuật ý niệm như một phong trào mới nổi và xuất hiện phổ biến rộng rãi ví dụ như:

Bộ truyện của Joseph Kosuth có tựa đề (Art as Idea as Idea) 1966–1967 đề xuất cho một cuộc triển lãm Air / Conditioning 1966–1967 của các nghệ sĩ người Anh Terry Atkinson và Michael Baldwin (thành viên sáng lập của nhóm Art & Language). Thuật ngữ nghệ thuật ý niệm lần đầu tiên được sử dụng để chỉ những tác phẩm nghệ thuật riêng biệt này trong một bài báo do Sol LeWitt viết vào năm 1967. Đến năm 1973, phong trào về nghệ thuật ý niệm được ghi chép và xuất hiện dưới dạng một cuốn sách – Six Years (của nhà phê bình người Mỹ Lucy Lippard). “Sáu năm” là 1966–1972.

Nguồn Gốc của Nghệ Thuật Ý Niệm

Loại hình nghệ thuật ý niệm gắn liền với những năm 1960 và 1970, nhưng nguồn gốc của nó có từ hơn hai thập kỷ trước. Marcel Duchamp thường được coi là bậc thầy của nghệ thuật ý niệm, và Đài phun nước làm sẵn năm 1917 của ông được coi là tác phẩm nghệ thuật ý niệm đầu tiên.

Phong trào chỉ thực sự nổi lên vào giữa những năm 1960 và tiếp tục cho đến giữa những năm 1970, nó dần trở nên phổ biến trên Thế Giới và xảy ra đồng thời trên khắp châu Âu, Bắc Mỹ và Nam Mỹ.

Các nghệ sĩ gắn liền với phong trào đã cố gắng tạo ra các tác phẩm có giá trị cả về nghệ thuật và thương mại. Các hình thức nghệ thuật mà họ sử dụng thường là các tác phẩm điêu khắc hoặc hội họa. Điều này có nghĩa là tác phẩm của họ không dễ dàng được mua và bán và không nhất thiết cần phải được đặt trong một phòng trưng bày trang trọng để chiêm ngưỡng.

Mặc dù là một phong trào nghệ thuật gắn liền với những năm 1960, nhưng sau đó nhiều nghệ sĩ vẫn tiếp tục tạo ra nghệ thuật ý niệm trong thế kỷ XXI (chẳng hạn như Martin Creed và Simon Starling).

Những Đặc Trưng của Tác Phẩm Nghệ Thuật Ý Niệm

Không giống như một họa sĩ hoặc nhà điêu khắc, những người nghệ sĩ về nghệ thuật ý niệm sẽ suy nghĩ làm cách nào tốt nhất để họ có thể thể hiện ý tưởng của mình bằng cách sử dụng sơn hoặc các vật liệu và kỹ thuật điêu khắc. Một nghệ sĩ nhận thức sử dụng bất kỳ vật liệu nào và bất kỳ hình thức nào phù hợp nhất để truyền tải ý tưởng của họ – điều này có thể là bất cứ điều gì từ một màn trình diễn hoặc mô tả bằng văn bản. Mặc dù không có một phong cách hoặc hình thức nào được sử dụng bởi các nghệ sĩ ý niệm, nhưng từ cuối những năm 1960, một số xu hướng nhất định đã xuất hiện như:

Nghệ Sĩ Người Ba Lan Ewa Partum – Active Poetry 1971

Ewa Partum đã sử dụng hình thức biểu diễn như một phương tiện để tạo ra thơ của mình. Các tác phẩm thơ của cô được thực hiện bằng cách lấy các chữ cái riêng lẻ trong bảng chữ cái cắt ra từ giấy, và rải chúng ở các địa điểm thành phố và nông thôn. Bằng cách giải cấu trúc ngôn ngữ, nghệ sĩ nhằm khám phá cấu trúc của nó.

Nghệ Sĩ Người Mỹ Sol Lewitt – A Wall Divided Vertically Into Fifteen Equal Parts, Each With A Different Line Direction And Colour, And All Combinations 1970

Thay vì thực sự tự mình vẽ các bức vẽ nghệ thuật trên tường, Sol LeWitt đã đưa ra các chỉ dẫn, bao gồm văn bản và sơ đồ, phác thảo cách tạo ra các bức vẽ trên tường của mình.

Nghệ Sĩ Người Đức Joseph Beuys – I Like America And America Likes Me

Beuys gọi hoạt động biểu diễn của mình là nghệ thuật trình diễn, màn trình diễn nổi tiếng nhất của anh ấy, I Like America và America Like Me, diễn ra vào tháng 5 năm 1974. Beuys quấn mình trong tấm nỉ và ở trong phòng ba ngày với một con chó sói. Tác phẩm là sự thể hiện quan điểm phản đối Chiến tranh Việt Nam của ông, đồng thời cũng phản ánh niềm tin của ông về những thiệt hại đối với lục địa Mỹ và các nền văn hóa bản địa của người định cư châu Âu.

Nghệ Sĩ Người Mỹ Richard Long – A Line Made By Walking 1967

Để thực hiện tác phẩm nghệ thuật này, Richard Long đã đi bộ tới lui trên một cánh đồng cho đến khi mặt cỏ bằng phẳng đón được ánh sáng mặt trời và trở thành một đường thẳng. Anh ấy chụp ảnh tác phẩm và ghi lại sự can thiệp vật lý này vào phong cảnh.

Nghệ Sĩ Người Scotland Bruce Mclean – Pose Work For Plinths I 1971

Ban đầu được quan niệm rằng một buổi biểu diễn, các tư thế của McLean là một lời bình luận mỉa mai và hài hước về những gì ông coi là tượng đài hào hoa của các tác phẩm điêu khắc dựa trên bệ đỡ của truyền thống. Người nghệ sĩ sau đó đã tự mình chụp ảnh, lặp lại các tư thế.

Nghệ Sĩ Người Hy Lạp Jannis Kounellis – Untitled 1969

Một số nghệ sĩ sử dụng khái niệm đối tượng tìm thấy để thể hiện ý tưởng của họ. Ví dụ, các nghệ sĩ trong nhóm Arte povera của Ý đã sử dụng tất cả các loại đồ vật tìm thấy và các vật liệu có giá trị thấp như cành cây, vải và mỡ, với mục đích thách thức và phá vỡ các giá trị của hệ thống phòng tranh nghệ thuật đương đại đã được thương mại hóa.

Nghệ Sĩ Người Mỹ Mary Kelly – Post-Partum Document. Documentation III: Analysed Markings And Diary Perspective Schema (Experimentum Mentis III: Weaning From The Dyad) 1975

Trong Tài liệu Hậu Partum 1975, Mary Kelly đã ghi lại mối quan hệ giữa bà và con trai trong khoảng thời gian sáu năm. Dựa trên những tư tưởng về nữ quyền đương thời, và đặc biệt là phân tâm học, đã khám phá ra những mâu thuẫn đối với một nữ nghệ sĩ giữa vai trò sáng tạo và sự sinh nở của cô ấy.

Nghệ Sĩ Gilbert & George – A Portrait Of The Artists As Young Men 1972

Phim và video thường được các nghệ sĩ ý niệm sử dụng để ghi lại các hành động hoặc buổi biểu diễn của họ. Gilbert & George’s art là một hình thức tự vẽ tranh chân dung. Họ thấy không có sự tách biệt giữa hoạt động của họ với tư cách là nghệ sĩ và cuộc sống hàng ngày của họ, và từ năm 1969 đã tự thể hiện mình như những tác phẩm điêu khắc sống.